Ν. Λυγερός
Η θεμελιακή προσέγγιση της Έξυπνης Παιδείας τη μετατρέπει σε αποτελεσματικό εργαλείο για να εξηγηθούν σε βάθος τα Δικαιώματα της Ανθρωπότητας διότι έχουν πάχος χρόνου και ταυτόχρονα είναι καινοτομία. Χρειάζονται μια διαχρονική ανάλυση αλλά και μια στρατηγική σύνθεση σε ένα ολιστικό πλαίσιο. Διότι κάθε δικαίωμα είναι ουσιαστικά ένα κεφάλαιο βιβλίου. Η Έξυπνη Παιδεία είναι λοιπόν ικανή να δει αυτό το βάθος και μάλιστα να εντοπίσει υπερδομικά στοιχεία, δομικές διακλαδώσεις και γεγονότα που θεμελιώνουν μια πορεία ιστορίας. Η Έξυπνη Παιδεία δεν εξετάζει μόνο γραμμικά τα συμβάντα, δεν είναι περιγραφική. Δεν ακολουθεί απλά τις κινήσεις όπως θα το έκανε κάποιος που παρακολουθεί μια σκακιστική παρτίδα ενώ δεν ξέρει σκάκι. Τη μελετά γνωρίζοντας τα ανοίγματα, το ανάπτυγμα, το φινάλε και είναι ικανή να ερμηνεύσει ακόμα και μια κατάσταση που είναι φαινομενικά στατική αλλά επειδή είναι ικανή ν’ αντιληφθεί τη δυναμική της ιστορίας, βλέπει το έργο εκεί όπου άλλοι κοιτούν μια φωτογραφία που μπορεί να είναι ακόμα και χάρτης. Τα Δικαιώματα της Ανθρωπότητας είναι εκ φύσης συνθετικά και λειτουργούν σαν ένα βαθύ νευρωνικό δίκτυο. Έτσι η υπερδομή είναι θεμελιακό στοιχείο της αναγκαίας πολυκυκλικότητας και βαθύτητας για να φανεί το εγκλωβισμένο μέλλον εντός του παρελθόντος δηλαδή η μνήμη μέλλοντος.